Secara teorinya, federalisme sebagai sebuah sistem tadbir urus membolehkan susunan kuasa yang seimbang antara kerajaan persekutuan dengan negeri-negeri komponen yang berautonomi, yang secara rasmi digariskan oleh perlembagaan. Walau bagaimanapun, dalam amalan yang sebenar, keseimbangan kuasa itu jarang berlaku. Di Malaysia, sistem persekutuan amat memihak kepada kerajaan persekutuan yang dominan walaupun bidang kuasa yang jelas telah diberikan kepada negeri-negeri oleh perlembagaan. Artikel ini akan menggambarkan mengapa kerajaan persekutuan di Malaysia dapat mengatasi pemisahan kuasa yang dibentuk secara perlembagaan dengan menumpukan kepada bidang pendidikan Islam. Jadual Kesembilan dan Artikel 3 Perlembagaan Malaysia menetapkan bahawa setiap negeri mempunyai kuasa yang meluas untuk mentadbir hal ehwal Melayu dan Islam dalam batasnya sendiri, di mana pendidikan Islam adalah sebahagian daripadanya, dengan campur tangan yang minimum daripada kerajaan persekutuan. Pada hakikatnya, sejak akhir tahun 1970-an merupakan permulaan gelombang kebangkitan Islam di Malaysia, di mana kerajaan persekutuan telah berusaha keras untuk menyerap banyak sekolah Islam swasta yang bebas sebelum ini berada di bawah kawalannya. Usaha ini termasuk percubaan untuk mendapatkan kawalan ke atas sekolah-sekolah Islam di negeri Kelantan yang telah lama terkenal dengan tradisi pendidikan Islam dan pembangkangan politik mereka terhadap kerajaan persekutuan. Artikel ini berpendapat bahawa kerajaan persekutuan telah berjaya dalam usaha untuk menguasai pendidikan Islam di Kelantan meskipun wujud hubungan tegang yang agak panjang antara negeri itu dengan kerajaan persekutuan di Kuala Lumpur dan Putrajaya.